Κάποτε οι κοινωνίες χτίζονταν με θεμέλια την αλληλεγγύη, τη συντροφικότητα, την κοινή αγωνία για το καλό του τόπου.
Σήμερα, μια ολόκληρη τοπική κοινωνία έχει μετατραπεί σε ρινγκ. Οι άνθρωποι δεν συνομιλούν, αλληλοσπαράσσονται. Οι πλατείες δεν φιλοξενούν πια πολιτισμό, αλλά ψιθύρους, υπονοούμενα και δημόσιες κατηγορίες.
Οι επαγγελματίες, οι μουσικοί, οι πολιτιστικοί σύλλογοι, οι φιλαρμονικές, οι μισθωτές παραλιών, οι ξενοδόχοι, στήνονται απέναντι ο ένας στον άλλο, όχι από επιλογή, αλλά από μια ασφυκτική πραγματικότητα που τους επιβάλλεται άνωθεν.
Αυτό συμβαίνει όταν μια κοινωνία ποτίζεται καθημερινά με το δηλητήριο του διαχωρισμού. Όταν καλλιεργείται μεθοδικά η αίσθηση πως υπάρχουν τα «δικά μας παιδιά» και απέναντί τους οι «εχθροί».
Όταν το μέτρο της αξίας ενός ανθρώπου δεν είναι η δουλειά του, η διαδρομή του, η προσφορά του ή το ήθος του, αλλά η υποταγή του. Η αφοσίωσή του. Η σιωπή του. Ή -ακόμη χειρότερα- το πού πατάει ή δεν πατάει like στα Social Media. Ένα σχόλιο, μια δημόσια κουβέντα. Ένα βλέμμα.
Αυτή η κοινωνία πια δεν ζει. Επιβιώνει μέσα σε ένα θολό κλίμα φόβου. Όλοι παρατηρούν, όλοι αξιολογούνται, όλοι κρίνονται και καταγράφονται. Η ανθρωποφαγία έχει γίνει κανόνας. Η καχυποψία σύστημα. Η τοξικότητα καθημερινή τροφή. Δεν περισσεύει χώρος για κουβέντα, μόνο για «στρατόπεδα». Δεν υπάρχει ελευθερία, μόνο παζάρι εξάρτησης. Δεν υπάρχει διαφωνία, μόνο εχθρότητα.
Πόσο πλανεμένοι όσοι πίστεψαν ανθρώπους που έταξαν «ενότητα» και γέννησαν διχασμό. Πόσο θλιβερό το ταξίδι από το φως της ελπίδας στη βαριά σκιά του αυταρχισμού.
Η αυτοαναίρεση δεν ήταν μόνο πολιτική. Ήταν ηθική, ανθρώπινη, υπαρξιακή. Κάποιοι δεν έσπειραν απλώς διχόνοια. Μπόλιασαν το ίδιο το κύτταρο της κοινωνίας με φόβο, αποκλεισμούς, κοινωνικό ρατσισμό, απειλές, φιμώσεις. Με έναν υφέρποντα φασισμό, τόσο ύπουλο, που γνώρισμά του δεν είναι πια οι μπότες και το ρόπαλο, αλλά τα σαρδόνια χαμόγελα και τα φθονερά χειροκροτήματα.
Αυτό το κακό δεν ξεγράφει με την εκλογική περιφρόνια. Είναι βαθύτερο. Είναι έγκλημα κατά της ανθρώπινης συνύπαρξης. Ένα έγκλημα που δεν αφήνει φυσικές πληγές να αιμορραγούν, αλλά ανθρώπινες ψυχές σε απομόνωση. Είναι το έγκλημα της εξουσίας που ξέχασε τον λόγο ύπαρξής της και επέλεξε να εξουσιάζει αντί να υπηρετεί.
Και τώρα τι; Μένουμε θεατές στο ρινγκ της καθημερινότητας ή αρχίζουμε, ο ένας δίπλα στον άλλον, να ξηλώνουμε το πέπλο του ζόφου που μας σκέπασε; Την όσμωση του κοινωνικού αλληλοσπαραγμού!
Ο πολιτισμός δεν είναι εκδηλώσεις, είναι στάση ζωής. Η δημοκρατία δεν είναι κάλπη, εξυπηρετήσεις και likes, είναι έκφραση, ελευθερία, αναπνοή. Η κοινωνία δεν είναι κοπάδι, είναι ζωντανός οργανισμός. Η πιάτσα δεν είναι ρινγκ, όπως κάποιοι βολεύονται να θεωρείται, αλλά σημείο ζύμωσης, διαλόγου και ανταλλαγής απόψεων. Όσο επιτρέπουμε σε κάποιους να βάζουν φίμωτρα στην Κοινωνία μας, τόσο πιο βαθιά τη χάνουμε.
Το στοίχημα δεν είναι απλώς πολιτικό. Είναι υπαρξιακό. Να ξαναμιλήσουμε. Να ξαναδούμε τον άλλον κατά πρόσωπο. Όχι ως αντίπαλο, αλλά ως άνθρωπο. Να ξαναχτίσουμε εκεί που άλλοι γκρέμισαν. Με λόγο. Με ευθύνη. Με τόλμη.
Γιατί, τελικά, το μεγαλύτερο αντίδοτο σε κάθε μορφής φασισμό, ήταν είναι και θα είναι μόνο η ανθρωπιά.